قصه آدم و آدم آهنی

به بهانه پخش فیلم سینمایی «دیگه چه خبر؟» نگاهی به محتوا و نحوه روایت داستان آن داشته‌ایم.

به گزارش آی‌فیلم، شاید در میان آثار تهمینه میلانی، فیلم «دیگه چه خبر؟» یکی از آشناترین فیلم ها باشد که طیف های بیشتری از مخاطبان را در زمان اکران جذب خود کرده بود. مایه های طنز و حتی عنوان فیلم هم به واسطه بهره گیری از یکی از پرکاربردترین اصطلاحات مکالمات روزمره موجب شد تا این فیلم در ذهن و حافظه مخاطب بماند. این فیلم در ۱ مهر ۱۳۷۱ در سینماهای ایران اکران شده بود و حالا پس از نزدیک به سی سال شاهد پخش آن از شبکه آی فیلم بودیم.

استفاده از برخی خلاقیت های تکنیکی و جلوه های ویژه کامپیوتری را که به ویژه در سه دهه پیش از تازگی و نوآوری بیشتری برخوردار بود هم باید به یکی از مولفه های مهم در خاطره شدن آن در نظر گرفت. جالب اینکه خود کامپیوتر و کارکردهای آن در نقطه کانونی فیلم قرار داشت و دستمایه خیالپردازی های فیلمساز و قصه قرار گرفته بود.

قصه از این قرار بود که رفتار و شوخی‌های فرشته، دانشجوی باهوش رشته ادبیات، موجب سوء تفاهم برای مسئولان دانشکده می‌شود. آن‌ها او را از تحصیل معلق می‌کنند. برادرش عباس، که به کار با کامپیوتر علاقه دارد، به او توصیه می‌کند که کاری پیدا کند. فرشته در یک شرکت انتشاراتی مشغول به کار می‌شود و عباس یک آدم آهنی به نام مبارک می‌سازد تا در کارهای خانه به او کمک کند. در واقع در اینجا «آدم آهنی» قصه تشخص دراماتیک پیدا کرده و به یکی از شخصیت های اثرگذار قصه بدل شده بود. به شکل تلویحی می توان از نسبت بین آدم و آدم آهنی در این فیلم، روایت فیلمساز از اتوماتیزه شدن انسان معاصر و زندگی اش را هم صورت بندی کرد. در اهمیت جایگاه و تاثیرگذاری وجوه فنی و تکنیکی این فیلم همین بس که رضا بانکی برای این فیلم در دهمین جشنواره فیلم فجر به عنوان کاندیدای بهترین جلوه های میدانی و تصویری انتخاب شد.

«دیگه چه خبر» را باید فیلمی خارج از گفتمان سینمایی شناخته شده تهمیه میلانی تعریف کرد که بر محوریت شعارهای فمنیستی ساخته شده و بیشتر به فیلمی سرگرم کننده و تجاری نزدیک است که البته از حیث ژانری می توان آن را به فیلم های علمی و تخیلی نزدیک دانست.

 فیلم بر مبنای همان الگویی ساخته شده که سال ها پیش تر رخشان بنی اعتماد ساخته بود. فیلم هایی از جنس «زرد قناری» و «خارج از محدوده» که البته سویه های اجتماعی هم داشت. ضمن اینکه رگه هایی از طغیان و ماجراجویی میلانی در شخصیت پردازی او به ویژه در دو بازیگر ماهایا پطروسیان و دانیال حکیمی قابل ردیابی است. دو شخصیتی که می خواهند مستقل و بدون تاثیرپذیری از والدین خود رفتار و زندگی کنند و به همین دلیل جسارت و ماجراجویی در آنها پررنگ است. در واقع شاهد یک دو قطبی سنتی و مدرن در قصه هستیم که پروین سلیمانی نماینده تفکر سنتی است که تلاش می کند با خرافات و ضدیت با عقلانیت مانع پیشرفت این دو جوان شود. به عبارت دیگر کارگردان خواسته به واسطه این قصه نقدهایی بر موانع پیشرفت فردی و اجتماعی در جامعه را به شکل نمادین روایت کند.

«دیگه چه خبر» هم از عناصر فیلم قصه گو بهره می برد و هم مولفه های فیلمی فانتزی را می توان در آن پیدا کرد. حتی رگه هایی از فیلم اکشن نیز در آن قابل تشخیص و رویت است. فیلمی که قدرت سرگرم کنندگی خوبی دارد و به ویژه از طریق صحنه های مربوط به آدم آهنی مخاطب را با خود همراه می کند. شاید تماشای این صحنه در این زمانه نه تنها جذاب یا مرعوب کننده نباشد اما در زمان تولید و نمایش خود که امکان فنی و جلوه های بصری میدانی و کامپیوتری چندان پیشرفته نبود فاکتور قدرتمندی به حساب می آمد و شاید بیش از خود قصه همین ویژگی های تکنیکی به فروش بالای فیلم کمک زیادی کرد.

بازی روان و باورپذیر پطروسیان در «دیگه چه خبر»عملا او را تا جایگاه یک ستاره در سینمای ایران بالا برد. این‌ها همه نشانگر هنر میلانی در همکاری با بازیگران مشهور هر دوره‌ای است. آن دوره بر خلاف دو دهه بعد ماهایا پطروسیان بازیگر پرکاری بود و از نگاه امروزی ها یک بازیگر سلبریتی به حساب می آمد. فارغ از این سویه های درون متنی، سویه های برون متنی سینما از جمله خاطره خوش مخاطب از تماشای این فیلم موجب می شود که تماشای آن در زمان کنونی همچنان جذاب باشد و گویی نوعی لذت نوستالژیک در پس آن پیداست. فیلمی که می تواند فرصت یک تماشای هیجان انگیز را برای مخاطب ایجاد کند، از ریتم تند و پرشتاب و از قصه ای پر ماجرا و با فراز و نشیب همراه است که موجب می شود هنوز هم «دیگه چه خبر» تماشاگر ایرانی را جذب کند و تجربه خوشایندی برای او باشد. فیلمی که حتی مخالفان تهمینه میلانی از آن به عنوان فیلم سرگرم کننده خوب یاد می کنند.

(یادداشت: سیدرضا صائمی برای وبسایت آی‌فیلم)

بیشتر بخوانید:

رفیق بد؛ رفاقت از گرمابه تا گلستان

نفس؛ عاشقانه‌ها در مقابل ظالمانه‌ها

م ه / س م